Profilleme ve Kalibrasyon¶

Basitçe anlatmak gerekirse bir renk profili yalnızca saf bir XYZ renk küpü içindeki bir renk kümesini tanımlayan bir dosyadır. Bu “renk kümesi”, farklı şeyleri tanımlamak için kullanılabilir:

bir görselin içindeki renkler
bir aygıtın çıktılayabileceği renkler

Kullanılacak doğru çalışma alanı profilini seçmek, ne kadar renge gereksiniminiz olduğuna ve kullanmayı planladığınız bit derinliğine bağlıdır. Saf bir XYZ renkli küpte saf siyahtan (0,0,0) saf maviye (0,0,1) kadar tüm renk spektrumuna sahip bir çizgi hayal edin. Düzenli aralıklarla adımlar seçerek bölerseniz 0’dan 1’e düz bir çizgi olarak temsil edilen bir gama=1 eğrisi ile doğrusal profil denilen şeyi elde edersiniz. 8 bit/kanal bit derinliği ile, bu çizgiyi depolayabileceğimiz yalnızca 256 değerimiz vardır. Bu renk değerlerini tanımlamak için yukarıda açıklandığı gibi doğrusal bir profil kullanırsak, bazı önemli görünür renk değiştirme adımlarını kaçırırız ve aynı görünen çok sayıda değer elde ederiz (posterizasyon etkisine yol açar).

Bu nedenle, eski CRT ekranlarının standart yanıt eğrisini taklit etmek için özel bir gama eğrisi uygulayarak, algısal olarak düzenli bir derecelendirmede bu sınırlı miktarda değere daha farklı renkleri sığdırmak için sRGB profili oluşturuldu (resme buradan bakın: https://en.wikipedia.org/wiki/SRGB). Bu nedenle sRGB profili, R/G/B kanalı başına bu 256 değerde en yaygın ekranın yeniden üretebildiği tüm renklere uyacak şekilde eniyilenmiştir. Adobe RGB gibi diğer bazı profillerse bu sınırlı aralığa daha fazla basılabilir renk sığdırmak için optimize edilmiştir; özellikle camgöbeği yeşili tonlarını genişletir. Bu tür bir profille çalışmak, baskı sonuçlarını iyileştirmek için yararlı olabilir; ancak düzgün profilli ve/veya kalibre edilmiş iyi bir ekranla kullanılmadığında tehlikelidir. Çoğu yaygın CMYK çalışma alanı profili, genellikle tüm renklerini 8 bit/kanal derinliğine sığdırabilir; ancak hepsi o kadar farklı ve özeldir ki, önce normal bir RGB çalışma alanıyla çalışmak ve ardından çıktıyı uygun CMYK profiline dönüştürmek genellikle daha iyidir.

16bit/kanal ile başladığımızda, zaten 256 yerine 65536 değere sahibiz, Geniş gam RGB veya Pro-foto RGB gibi daha yüksek gam aralığına sahip çalışma alanı profillerini veya hatta scRGB gibi sınırsız gamı kullanabiliriz.

Ancak sRGB genel bir profil olduğundan (eski CRT spesifikasyonlarından geldiğini de sayarsak), monitörünüzün aslında farklı bir renk yanıtı eğrisine ve dolayısıyla renk profiline sahip olma olasılığı yüksektir. Dolayısıyla, sRGB çalışma alanını kullandığınızda ve uygun bir ekran profili yüklediğinizde (sonraki noktaya bakın), Krita, dosyanın içerdiği renklerin sRGB renk alanı içinde olduğunu bilir ve bu sRGB değerlerini tuvali görüntülemek için monitör profilinizden karşılık gelen renk değerlerine dönüştürür.

Dosyanızı dışa aktarıp başka bir yazılımda görüntülediğinizde, bu yazılımın iki şey yapması gerektiğini unutmayın:

dosyadaki “iyi” renk değerlerini öğrenmek için yerleştirme profilini okuyun (günümüzde çoğu yazılım bunu yapıyor; yapmadıklarında genellikle öntanımlı olarak sRGB’ye geçiyorlar, yani burada açıklanan durumda sıkıntı yok)
ve ardından onu monitörle ilişkili profile dönüştürün (gerçekte çok az yazılım bunu yapar ve yalnızca sRGB’ye çıktı verir, bu nedenle bu, çoğu zaman bazı görüntüleme farklılıklarını açıklayabilir).

Krita, profilleri kapsamlı bir şekilde kullanır ve birçok profille birlikte gelir.

En önemli profil, özünde kendi ekranınızdır. Önceden gelmez ve bunu bir renk profilleme aygıtıyla yapmanız gerekir. Böyle bir aygıta erişiminiz yoksa Krita’nın renk yönetiminden istediğiniz gibi yararlanamazsınız. Ancak Krita, çalışma alanı olarak diğer toplu profillerden herhangi birini seçme lüksüne izin verir.

Profilleme aygıtları¶

Renkölçer adı verilen profil oluşturma aygıtları, bilgisayarınıza bir USB aracılığıyla bağladığınız ve ardından bir profil oluşturma yazılımı çalıştırdığınız (genellikle aygıtın yanında verilir) küçük kameralardır.

Not

Renkölçerinizle birlikte gelen bir yazılımınız yoksa veya sonuçlardan memnun değilseniz ArgyllCMS öneririz.

Ardından küçük kamera; önceden tanımlanmış bir beyazı taban olarak kullanarak ekranınızdaki en parlak kırmızı, yeşil, mavi, beyaz ve siyahın nasıl olduğunu ölçer. Ayrıca gri rengin ne kadar gri olduğunu ölçer.

Daha sonra tüm bu bilgileri, bilgisayar tarafından renklerinizi düzeltmek için kullanılabilen bir ICC profiline yerleştirir.

Profil oluşturma işleminden sonra ekranınızın “kalibrasyon”unu (karşıtlık, parlaklık; menüyü bilirsiniz) değiştirmemeniz önerilir. Kalibrasyon sırasında ekranın nitelikleri önemli ölçüde değiştiğinden, bunu yapmak profili işe yaramaz hale getirir.

Ekranınızın daha doğru renkler göstermesini sağlamak için bir veya iki şey yapabilirsiniz: Ekranınızın profilini çıkarın veya kalibre edip profilini çıkarın.

Ekranınızın profilini oluşturmak, monitörünüzün renklerini yerel ayarlarıyla ölçmek ve bu değerleri, en iyi sonuç için kaynak renkleri ekrana uyarlamak üzere renk yönetimli uygulama tarafından kullanılabilen bir renk profiline koymak anlamına gelir. Kalibre etme ve profil oluşturma, önce ekran renklerini sRGB veya diğer daha özel profiller gibi belirli bir standart ayarla eşleştirmeye çalışmanız dışında aynı anlama gelir. Kalibrasyon önce donanım kontrolleriyle (açıklık, karşıtlık, gama eğrileri) ve ardından GPU’ya yüklemek için bir vcgt (video kartı gama tablosu) oluşturan yazılımla yapılır.

Öyleyse ne zaman veya neden sadece birini veya ikisini birden yapmalısınız?

Yalnızca profilleme:

İyi bir monitörle: sRGB renklerinin çoğunu ve sRGB içinde olmayan birçok ekstra rengi elde edebilirsiniz. Bu yüzden daha görünür renklere sahip olmak iyi olabilir.
Kötü bir monitörle: Gerçek sRGB’nin yalnızca bir alt kümesini elde edersiniz ve birçok ayrıntıyı kaçırırsınız; hatta ton kaymaları yaşanabilir. Profil oluşturmadan önce kalibre etmeye çalışmak, tam sRGB renklerine yaklaşmanıza yardımcı olabilir.

Kalibrasyon ve profilleme:

Kötü monitörler: Yukarıda açıklandığı gibi.
Çoklu monitör kurulumu: Birkaç monitör kullanırken ve özellikle her iki monitörün de aynı içeriğe sahip olduğu yansıtma kipinde, bu içeriğin her iki ekran profili için de renk yönetimini sağlayamazsınız. Böyle bir durumda, her iki ekranı da sRGB profiline (veya her ikisi de destekliyorsa üst düzey monitörler için başka bir standarda) uyacak şekilde kalibre etmek iyi bir çözüm olabilir.
Ekran Provası: Ekran provası için tam bir işleme bağlamını eşleştirmeniz gerektiğinde, kalibrasyon, beklenen sonuca yaklaşmanıza yardımcı olabilir. Birkaç monitör kalibrasyonu ve profillemesi son derece dikkatlice yapılmalıdır.