Profileren en kalibratie¶

Om het eenvoudig te houden, een kleuren-profiel is gewoon maar een bestand dat een verzameling kleuren definieert in een pure XYZ kleurenkubus. Deze “verzameling kleuren” kan gebruikt worden om verschillende dingen te definiëren:

de kleuren in een afbeelding
de kleuren die een apparaat kan produceren

De keuze van de juiste werkruimte profiel is afhankelijk van hoeveel kleuren die u nodig heeft en de bitdiepte die u wilt gebruiken. Stelt u zich een lijn voor met het hele kleurenspectrum die van puur zwart (0,0,0) tot puur blauw (0,0,1) in een pure XYZ kleurenkubus gaat. Als u het met regelmatige stapjes verdeelt, dan krijgt u wat men noemt een lineair profiel, met een gamma=1 curve voorgesteld als een rechte lijn van 0 naar 1. Met een 8 bit/kanaal bit diepte, kunnen we alleen 256 waarden gebruiken om deze hele lijn op te slaan. Als we een lineair profiel zoals hierboven beschreven gebruiken om die kleurwaarden te definiëren, dan zullen we enkele belangrijke zichtbare veranderingen in kleurverlopen missen terwijl een groot aantal kleuren hetzelfde uitzien (wat een reductie in schakeringen geeft).

Dit is de reden waarom men het sRGB profiel creëerde zodat er meer verschillende kleuren in dit beperkt aantal waarden patste, in een perceptueel regelmatig kleurverloop, door een aangepaste gamma curve (zie de afbeelding hier: https://en.wikipedia.org/wiki/SRGB) te gebruiken om de standaard response curve van oude CRT schermen na te bootsen. Dus het sRGB profiel is zodanig geoptimaliseerd dat daarin alle kleuren passen dat de meeste gewone schermen kunnen reproduceren in die 256 waarden per R/G/B kanalen. Sommige andere profielen zoals Adobe RGB zijn zodanig geoptimaliseerd dat er meer afdrukbare kleuren in die beperkte ruimte passen, voornamelijk door cyaan-groen tinten uit te breiden. Om afdruk-resultaten te verbeteren kan het handig zijn om met een dergelijk profiel te werken, maar het is wel gevaarlijk als men het zonder een goed profiel gebruikt en/of zonder een gekalibreerd goed scherm. Bij de meest voorkomende CMYK werkruimte profielen past meestal al hun kleuren in 8 bit/kanaal diepte, maar ze zijn allemaal zo verschillend en specifiek dat het meestal beter is om eerst met een RGB werkruimte te werken om het daarna het converteren naar het juiste CMYK profiel.

Bij 16 bit/kanaal hebben we al 65536 waarden in plaats van 256, zodat we werkruimte-profielen kunnen gebruiken die een grotere kleuren-bereik hebben zoals Wide-gamut RGB of Pro-photo RGB, of zelfs ongelimiteerde bereiken zoals scRGB.

Maar omdat sRGB een algemeen profiel is (nog erger omdat het uit de oude CRT specificaties komt…), is er een grote kans dat uw beeldscherm een andere kleur response curve heeft, en dus ook een ander kleurenprofiel. Als u dus een sRGB werkruimte gebruikt en een goed scherm-profiel heeft geladen (zie volgende punt), dan weetKrita dat de kleuren in het bestand in de sRGB kleurruimte zijn, en converteert die sRGB waarden naar corresponderende kleuren van uw beeldscherm profiel om het canvas te tonen.

Merk op dat wanneer u uw bestand exporteert en het bekijkt in andere software, deze software twee dingen moet doen:

Het ingebedde profiel inlezen om de “juiste” kleurwaarden in het bestand te weten te komen (wat tegenwoordig meestal software is; wat meestal niet standaard in sRGB is, zodat we in dit beschreven geval veilig zijn )
Om het daarna te converteren naar het bij het beeldscherm horende profiel (wat maar weinig programma’s werkelijk doen, en gewoon converteren naar sRGB.. dit kan dus de kleine weergave verschillen verklaren die vaak optreden).

Krita maakt veel gebruik van profielen, en er worden veel daarvan meegeleverd.

De meest belangrijke is die van uw eigen beeldscherm. En die wordt niet meegeleverd, die moet u zelf maken met een kleurprofiel-apparaat. In het geval dat u zo een apparaat niet ter beschikking heeft, dan kunt het kleurbeheer van Krita niet gebruiken zoals het bedoeld is. Maar, gelukkig staat Krita het toe om een van de meegeleverde profielen als werkruimte te gebruiken.

Profilering-apparaten¶

Profilering-apparaten, ook wel Colorimeters genoemd, zijn een soort hele kleine cameras die u via usb verbindt met uw computer, waarna u een profilering-programma gebruikt (vaak meegeleverd met het apparaat).

Notitie

Als er geen software met uw colorimeter wordt meegeleverd, of u bent ontevreden over de resultaten, dan raden we ArgyllCMS aan.

De kleine camera meet dan hoe het helderste rood, groen, blauw, wit en zwart op uw scherm eruit zien met een voorgedefinieerde wit als basis. Het meet ook hoe grijs de kleur grijs is.

Het stopt dan al deze informatie in een ICC profiel, wat dan door de computer gebruikt kan worden om uw kleuren te corrigeren.

Het wordt aanbevolen om na het profileren de “kalibratie” (contrast, helderheid, u weet het menu) van uw beeldscherm niet meer te wijzigen. Door dit te doen wordt het profiel zinloos, omdat de kwaliteiten van het beeldscherm nogal veranderen bij het kalibreren.

Om te zorgen dat uw beeldscherm de kleuren accurater weergeeft, kunt u een van de volgende twee dingen doen: een profiel van uw beeldscherm maken of het kalibreren en een profiel ervan maken.

Alleen van uw beeldscherm een profiel maken houdt in dat van uw beeldscherm met de standaard instellingen de kleuren worden gemeten en dat deze waarden in een kleurprofiel worden geplaatst, dat dan door een programma met kleurbeheer kan worden gebruikt om de bronkleuren aan te passen voor uw beeldscherm voor een optimaal resultaat. Kalibreren en een profiel maken houd hetzelfde in behalve dat u eerst probeert om de kleuren op het beeldscherm overeen te laten komen met bepaalde standaarden zoals sRGB of andere meer specifiekere profielen. Kalibratie wordt dan eerst gedaan met hardware knoppen (Helderheid, contrast, gamma curven), en vervolgens met software dat een vcgt (video card gamma tabel) creëert dat in de GPU wordt geladen.

Wanneer en waarom zou u alleen het ene of juist het beide doen?

Alleen een profiel maken:

Met een goed beeldscherm: U kunt de meeste sRGB kleuren krijgen en veel extra kleuren niet in sRGB. Dus dit is goed om meer zichtbare kleuren te hebben.
Met een slecht beeldscherm: U zal alleen een gedeelte van de eigenlijke sRGB krijgen, en veel details missen, of zelfs kleur-verschuivingen hebben. Proberen te kalibreren voordat u een profiel maakt kan helpen om dichterbij de volledige sRGB kleuren te komen.

Kalibreren+profiel maken:

Slechte beeldschermen: Als eerder uitgelegd.
Opstelling met meerdere beeldschermen: Bij het gebruik van meerdere beeldschermen, met name in mirror mode waar beide beeldschermen hetzelfde laten zien, kunt u deze afbeelding niet kleur-beheerd hebben voor beide beeldscherm-profielen. In dat geval, kan het kalibreren van beide beeldschermen om ze met sRGB profiel (of een andere standaard voor high-end beeldschermen als ze beide dat ondersteunen) te laten overeenkomen, een goede oplossing zijn.
Soft-proofing: Als het voor soft-proofing het nauwkeurig overeen moet komen, dan kan kalibratie helpen om het beter met het verwachte resultaat overeen te laten komen. Maar u moet heel voorzichtig zijn met het wisselen van meerdere beeldscherm- kalibraties en -profielen.